کتاب تفرج صنع گفتارهایی در اخلاق و صنعت و علم انسانی اثر عبدالکریم سروش

کتاب تفرج صنع گفتارهایی در اخلاق و صنعت و علم انسانی

کتاب تفرج صنع گفتارهایی در اخلاق و صنعت و علم انسانی اثر عبدالکریم سروش توسط انتشارات موسسه فرهنگی صراط منتشر شده است. در هفته ها و ماه هایی که این مصاحبه ها انجام می شد و تحریر می یافت، ایامی پرالتهاب بود و نام علوم انسانی در مخاطب نا آشنا نفرت و وحشت را با هم بر می انگیخت؛ نفرت از علومی که به صورت علم می نمایند و به واقع علم نیستند و وحشت از دانش هایی که جمعی شعبده باز برای بند نهادن بر پای مستضعفان و ربودن سرمایه ایمان آنان پرداخته و برساخته اند و به امت های ستم کشیده به تزویر و فریب فروخته اند. غوغای سختی در معاندت و معاضدت این علوم برآورده بودند و از دو طرف کشمکش عنیفی می رفت.

دامنه ی نزاع، رفته رفته فراخ تر شد و آتش طعن در خرمن همه ی علوم تجربی افتاد. و شک نیاوردگان کرده یقین، ناآزمودگان فضول آیین، تاریخ پرستان برهان ستیز، و سفسطه ستایان علم گریز، همه بر یکدیگر سبقت می جستند و در ذکر عیوب و رذایل این فنون در سخافت می سفتند.

یکی از حوالت و تقدیر تاریخی این علوم سخن می گفت و از انحطاط و احتضار تفکر در مغرب زمین خبر می داد و دیگری نادانسته روش های فرسوده و رسوا شده و طشت از بام افتاده ای را – چون دورن بینی – به منزله ی طرق نوین و نامکشوف عرضه می کرد. و سومی، فلسفه را به جای علم تجربی می نهاد و گمان باطل می برد که فی المثل قدما در علم النفس همان را و بلکه بهتر از آن را گفته اند که معاصران در روانشناسی جدید می گویند. و چهارمی ظنی بودن این علوم را به رخ می کشید و برآن لعن  نفرین می فرستاد. در چنین فضای سنگین و سرب آلودی بود که مقالات ” علوم انسانی و … ” تولد یافت.

مباحثی که در این کتاب می خوانید شامل:

• موضوع، روش، اعتبار، مسائل و مشکلات علوم انسانی
• علوم انسانی در نظام دانشگاهی
• هویت تاریخی و اجتماعی علم
• غربیان و حسن و قبح شئون و اطوار آنان
• وجود ماهیت غرب
• از تاریخ بیاموزیم
• ضناعت و قناعت – تاملی در بدی و نیکی نظام تکنیکی
• علامه طباطبایی فیلسوفی در فرهنگ ما
• بحث تطبیقی درباره ی ادراکات اعتباری
• مطهری و مسئله باید و است
• مبانی منطقی استقرار از نظر شهید آیت الله محمدباقر صدر
• افزوده ها بر طبع دوم