نقد و بررسی
کتاب بالزاک و خیاط کوچولوی چینی اثر دای سیجیکتاب بالزاک و خیاط کوچولوی چینی
کتاب بالزاک و خیاط کوچولوی چینی به نویسندگی دای سیجی ترجمه الهه هاشمی توسط انتشارات روزبهان منتشر شده است.
این رمان ترجمه اثری از نویسنده و فیلمساز چینی اما فرانسوی زبان به نام دای سیجی است. او این رمان را در سال 2001 در انتشارات گالیمار منتشر کرد که با استقبال عمومی مواجه شد. به فاصله کمتر از دو ماه از چاپ کتاب، صدهزار نسخه از آن به فروش رفت و کمی بعد به چند زبان ترجمه شد. فیلم سینمایی نیز با اقتباس از رمان و به کارگردانی خود نویسنده در سال 2002 روی پرده رفت.
بالزاک و خیاط کوچولوی چینی روایت یک قصه پرداز ماهر است که به خوبی از عهده ی جذب خواننده خود بر می آید. آنچه دای سیجی روایت می کند اغلب بسیار تلخ و ناگوار است اما او با شگردهای خود و با روایتی طنز گونه زندگی دشوار شخصیت هایش را تعریف می کند.بخش اعظم آنچه بر راوی و دوستش لوئو می گذرد، سرگذشت شخصی نویسنده است. او خود نیز قربانی انقلاب فرهنگی و باز پروری در دوره ی حکومت مائوتسه تونگ بوده است. رمان بستری تاریخی -سیاسی دارد و مائو شخصیت منفی پشت پرده ای است که هرچه برسر شخصیت ها آمده است و می آید به خاطر نظریه پردازی های اوست. ولی با این حال، مضمون اصلی رمان نه سیاست های مائوست، نه انقلاب فرهنگی و نه بازپروری جوانان چینی.
بالزاک و خیاط کوچولوی چینی به واقع قصه ی عشق است؛ عاشقانه ای در بستری تاریخی. و نیز کتابی است در ستایش کتاب ها یا به گفته نویسنده اش “ادای احترامی به ادبیات”. دای سیجی در جایی گفته است: ” من هیچ گاه قصد نظریه پردازی درباره ی انقلاب فرهنگی را نداشتم، بلکه می خواستم داستانی درباره ی عشق و دوستی بین سه نوجوان روایت کنم که به صورت مخفیانه و خدعه آمیز ادبیاتی سانسور شده را کشف می کنند.”
نثر دای سیجی نثری شعرگونه و زیباست و این شاعرانگی از بعضی نامگذاری ها همچون نام تبعیدگاه راوی داستان و دوستش – یعنی ” کوهستان ققنوس آسمان” مشخص است. اما این ظاهر شاعرانه و لطیف کلمات به کلی با واقعیت تلخ و دشوار مکان ها یا اشیایی در تعارض است که این نام ها بر آن ها اطلاق شده است. بین منظره و دکوری که داستان در آن جریان دارد و زندگی دورنی شخصیت ها نیز نوعی هماهنگی و نزدیکی مشهود است. آیا مه غلیظی که در اغلب صحنه های داستان، کوهستان ققنوس آسمان را در خود غرق کرده و افق را از دید راوی و دوستش پنهان کرده است، استعاره ای از زندگی دو جوان محبوس در بازپروری و آینده نامعلوم شان نیست؟
از دیگر ویژگی های نثر دای سیجی- همان طور که پیش تر نیز اشاره کردیم- طنز همیشه حاضر در روایت اوست که از زندگینامه ای تراژیک، داستانی جذاب و پرکشش می سازد. اشاره به تکنیک های سینمایی یا استفاده از روایت چند صدایی از دیگر شگردهای قصه پردازی نویسنده است.
خاموشی صدای راوی در پایان رمان بسته شدن فصلی از زندگی شخصیت هاست و نه پایان قصه. در تخیل خواننده، داستان از جایی با پرسشگری آغاز خواهد شد که راوی آن را به پایان رسانده است. پرسش درباره قدرت ادبیات به عنوان نیرویی که قادر است امیال، آرزوها و آینده فردی را دگرگون کند، اجتناب ناپذیر خواهد بود.
0دیدگاه