نقد و بررسی
کتاب چهار درویشکتاب چهار درویش
يكي از متون نقّاليِ پر خواننده و محبوب عامه قصة چهار درويش است. از اين افسانه تاكنون ده‌ها تحرير مكتوب متعلق به سه سدة گذشته در دست است. چندين روايت شفاهي نيز دارد و اين نشان‌دهندة آن است كه در محافل و قهوه‌خانه‌ها و شب‌نشيني‌ها خوانده و روايت مي‌شده است. امروزه با وجود تلويزيون و رسانه‌هاي ديگر، شايد مردم كمتر به اين قصه‌ها مراجعه كنند و دسترسي داشته باشند. از اين‌رو، در مجموعة ادب عامه از ميان روايات مختلف داستان يكي از قديمي‌ترين و كامل‌ترين متن را آورده‌ايم. چهار درويش با توجه به چاپ‌هاي سربي و سنگي و نسخ خطي فراواني كه داشته، تا كنون به شيوه‌اي مصحَح و منقح چاپ نشده است. به دليل پر خواننده بودن كتاب، اختلاف نسخه‌هاي خطي و چاپي آن نيز زياد و گاه نثر آن‌ها متفاوت است. علاوه بر آن، لازم است براي تدوين تاريخ ادبيات عامه، آثار و متون آن‌كه همواره مورد غفلت مورخان ادبي بوده، اين آثار به شكل علمي و توأم با نقد و بررسي منتشر شود تا هم مردم كه مخاطب اصلي اين آثار هستند بهره ببرند و هم تصحيحي منقح انجام گيرد. چهار درويش به گواهي قديم‌ترين نسخة خطي تاريخ‌دار مربوط به سال 1163 هجري قمري و جزو ادبيات داستاني عصر صفوي است. در اين دوره تحرير افسانه‌هاي عامه بيش از پيش معمول شد و آثار معتبري در اين عهد به وجود آمد. دليل خلق آثار جديد رواج قصه‌گويي و قصه‌خواني در محافل و قهوه‌خانه‌ها بود.
0دیدگاه