نقد و بررسی
کتاب صوتی کلماتکتاب صوتی کلمات
کتاب صوتی کلمات به تالیف ژان پل سارتر مترجم ناهید فروغان گوینده آرمان سلطان زاده توسط انتشارات آوانامه منتشر شده است. شاهکار ادبی سارتر با عنوان کلمات زندگینامه خودنوشت سارتر تا سن ده سالگی است که بیش از همه با اعترفات روسو مقایسه شده است. کلمات کتابی است درباره نویسنده شدن. کشف مرگ، خلاقیت، ریاکاری و ابتذال. کلمات کمتر شبیه نوشته های دیگر سارتر نیست و گاهی به ویژه در فصل دوم به آثار نویسندگان ذهنی نویس رمان نو مانند دوراس و ساروت نزدیک می شود. در پایان کتاب می نویسد: تا مدت های مدیدی قلمم را شمشیر فرض می کردم، اما اکنون از ناتوانی خودمان با اطلاعم. اما چه اهمیتی دارد. کتاب می نویسم. کتاب خواهم نوشت. کتاب ها لازمند، کتاب ها لازمند، کتاب نوشتن در هر حال مفید است. فرهنگ نه چیزی را نجات می دهد و نه کسی را چیزی را توجیه نمی کند اما محصول بشر است.
کلمات گونه ای حسب حال نامتعارف است که عوالم درونی سارتر کودک را در دو قلمرو در هم تنیده خواندن و نوشتن به تصویر می کشد و چگونگی تاثیر این فرایند را در زندگی اندیشمندانه سارتر بزرگ سال شرح می دهد. سارتر در این اثر، سلوک ذهنی اش را به شیوه ای گاه سهل ممتنع، گاه بسیار دشوار، شگفت انگیز و در عین حال دلربا بیان می کند.
اما کلمات از دو فصل تشکیل شده، اولی خواندن است و دومی نوشتن. خواندن با لحنی طناز و سرزنده آغاز می شود. سال 1850 است و پدر بزرگ سارت هم مثل برادر کوچکش از تحقق آرزوی پدر سرباز می زند و کتاب هایی در باب فن آموزش زبان می نویسد که با استقبال مواجه می شود. دختر این معلم سختکوش زبان آلمانی با مرد جوان بیماری ازدواج می کند. حاصل این ازدواج تنها یک پسر است که ژان پل سارتر بر اثر ابتلا به تب روده جان می بازد و همسر و فرزندش راهی خانه پدر بزرگ شارل می شوند. پدر بزرگ هم خیال پرورش نابغه ای را در سر دارد.
سارتر زود از موعد مشتاقانه خواندن می آموزد.همه چیز برای آموزش صحیح و به قاعده فراهم است. زندگی روزمره ر.شن بود، با اشخاص معقولی معاشرت می کردیم که بلند و واضح سخن می گفتند، عقایدشان بر اصول سنجیده و بر حکمت ملل استوار بود و می پذیرفتند که خود را از عامه فقط با نوعی تکلف روحی که من با آن کاملا آشنا بودم، جدا کنند. در چنین محیطی سارتر خردسال شروع می کند به خواندن دیوانه وار شاهکار های کلاسیک ادبی. آخرین صفحات مادام بوواری را بیست بار می خواند…
0دیدگاه